طلا، جواهر و سکه اقلامی هستند که استفاده های گوناگونی دارند. طلا یکی از فلزات گرانبهایی است که در ساخت انواع زیورآلات از آن استفاده می شود. جواهر به زیورآلاتی گفته می شود که در ساخت آن ها از سنگ های قیمتی نظیر الماس، برلیان، یاقوت و … استفاده می شود.
در کشور ما یکی از مسکوکات طلای قانونی سکه بهار آزادی است. سکه های بهار آزادی در انواع مختلف طرح ها و عیارها در بازار موجود می باشند. در ایران صرافی های مجاز و بانک های عامل مجاز به فروش سکه های بهار آزادی هستند.
تاریخچه سکه
نخستین سکه طلا در دوران حکومت داریوش اول هخامنشی ضرب شد. ارزشمندترین سکه های طلای آن دوره ۴۱٫۸ گرم بوده و دریک نام داشتند. از آن زمان به بعد در دوره های مختلف ضرب سکه طلا با نام های گوناگونی ادامه یافت. قبل از ماشینی شدن ضرب سکه در زمان ناصر الدین شاه عیار سکه های طلا تقریباً یکسان و خالص بود.
در سال ۱۲۹۳ ماشین ضرب سکه وارد شد و اندازه و وزن سکه های رسمی استاندارد سازی شدند. ضرب سکه های امروزی از نظر قطر دایره و وزن از سال ۱۳۱۰ آغاز شد. نام بهار آزادی در سال ۱۳۵۷ با تأیید نخست وزیر به سکه های طلا اطلاق شد. این نام به مناسبت نخستین بهار پیروزی انقلاب اسلامی انتخاب شد.
به سکه های بهار آزادی که بین سال های ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ ضرب می شدند طرح قدیم و به آن هایی که از سال ۱۳۷۰ تا کنون ضرب شده اند طرح جدید یا امامی گفته می شود.
مشخصات سکه های بهار آزادی
تولید سکه بهار آزادی بر قانون مسکوک طلا و نیز قانون ضرب مسکوک طلا منطبق می باشد. شکل سکه بهار آزادی مدور، عیار ۹۰۰ در هزار طلای خالص و ۱۰۰ در هزار آلیاژ نقره و مس یا مس خالص است. قطر سکه ۲۲ میلی متر و وزن آن ۸٫۱۳۵ است. در ایران صدور مسکوک طلا به هر نحوی ممنوع بوده و فقط بانک مرکزی جمهوری اسلامی اجازه انجام این کار را دارد.
سکه بهار آزادی چه کاربردهایی دارد؟
-
مهریه
در اکثر موارد مهریه دختران در ایران سکه بهار آزادی تعیین می شود. تعداد سکه های مهریه بسته به توافق طرفین دارد.
- عیدی کارکنان دولت
در سال ۱۳۸۷ قانونی توسط هیئت وزیران تصویب شد که تمامی دستگاه های دولتی می توانند برای پرداخت عیدی به کارمندان خود به جای پول نقد از سکه طلا استفاده کنند. این کار یکی از روش های کنترل نقدینگی در پایان سال محسوب می شود.
- سرمایه گذاری
سکه طلا علاوه بر ارزش ذاتی دارای خاصیت نقدشوندگی بسیار بالایی است، محدودیت زمانی برای خرید و فروش آن وجود ندارد، می توان سکه را متناسب با میزان سرمایه خریداری کرد و … . اما این کار معایبی نیز دارد، از جمله اختلال در زیرساخت های اقتصادی، افزایش ناامنی و افزایش احتمال سرقت، آسیب به صنعت طلا و ورشکستگی تولیدکنندگان طلاهای زینتی.
- پس انداز
سکه کالایی سرمایه ای است و می توان از آن برای حفظ ارزش پول استفاده کرد. برخی بانک ها طرح پس انداز سکه طلا دارند و مشتریان به راحتی می توانند سکه های خود را در مکانی امن نگهداری کنند.